Oszczędzanie na ogrzewaniu, chłodzeniu i klimatyzacji

Wprowadzenie

Systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji służą do regulacji temperatury, wilgotności i jakości powietrza w budynkach, co ma na celu zapewnienie komfortowych warunków pracy dla ludzi i urządzeń.

Ważne jest, aby ogrzewanie, wentylację i chłodzenie traktować jako jeden system. Podchodząc do każdego z tych układów oddzielnie łatwo pominąć istotny obszar występowania strat energii – gdyż jeden z tych elementów może wpływać na pozostałe. Powszechnie spotykanym przykładem jest równoczesna praca systemów ogrzewania i chłodzenia w budynkach, co powoduje znaczne straty energii, ponieważ systemy te działają przeciwstawnie.

Podstawowe zalecenia

1. Zadbaj o stan zewnętrznych przegród budynku: zapewnij, aby przegrody budynku (ściany, stropy, dach, a także okna i drzwi) były w dobrym stanie i miały dobrą izolację. Okna i drzwi nie powinny mieć żadnych nieszczelności.
    
2. Wyeliminuj nadmierne ogrzewanie: Określ wszystkie nadmiernie ogrzewane miejsca i postaraj się zmniejszyć ich ogrzewanie, zanim wykorzystasz energię do ich chłodzenia.
    
3. Stosuj naturalne sposoby: W miarę możliwości stosuj naturalną wentylację oraz chłodzenie pomieszczeń w godzinach nocnych. Otwieraj okna po przeciwległych stronach pomieszczenia, aby mogło się ono ochłodzić, gdy temperatura na zewnątrz jest niższa - w ciągu dnia lub nocą.
    
4. Ustaw „strefę nieczułości”: unikaj równoczesnego ogrzewania i chłodzenia tych samych pomieszczeń – ustaw „strefę nieczułości” na termostatach systemów ogrzewania i chłodzenia.
    
5. Temperatura musi być dostosowana do wykonywanych czynności: określ najbardziej odpowiednią temperaturę dla czynności wykonywanych w miejscu pracy, aby uniknąć jego przegrzewania lub wychłodzenia. Jeżeli w różnych pomieszczeniach wymagane są różne temperatury, należy odpowiednio ustawić znajdujące się tam termostaty.
    
6. Stosuj programatory czasowe: stosuj programatory czasowe, aby zapewnić pracę systemów ogrzewania, wentylacji i chłodzenia w odpowiednich przedziałach czasowych.
    
7. Nie zasłaniaj grzejników: unikaj zasłaniania źródeł ciepła (np. grzejników) meblami, ponieważ pochłaniają one dużo ciepła.
    
8. Zbiornik i rury z ciepłą wodą muszą być zaizolowane: wszystkie rury z ciepłą wodą o temperaturze powyżej 50°C muszą być zaizolowane, a zasobnik ciepłej wody powinien mieć osłonę izolacyjną – koszty takiej izolacji zwrócą się w trzy lata.
    
9. Nad grzejnikami zamontuj parapety, aby odbijały ciepło: nad grzejnikami zamontuj parapety, aby ciepło skierować do środka pomieszczenia, a nie na sufit.
    
10. Stosuj ekrany odbijające ciepło: ekran odbijający ciepło należy umieścić między grzejnikiem a zewnętrzną ścianą budynku, aby kierował ciepło do środka pomieszczenia.

Dalsze informacje na temat niedrogich lub całkowicie bezpłatnych rozwiązań można znaleźć poniżej. Opisano również bardziej kosztowne rozwiązania, które jednak mogą przynieść większe oszczędności.

Dodatkowe informacje

Zadbaj o stan zewnętrznych przegród budynku
 

Upewnij się, że zewnętrzne przegrody budynku (ściany, stropy, dach, a także okna i drzwi) są dobrze zaizolowane, aby zminimalizować straty ciepła i zmniejszyć zapotrzebowanie na energię cieplną. Dobrze zaizolowany budynek utrzymuje także chłód wewnątrz.

Upewnij się, że w przegrodach budynku nie ma nieszczelności powodujących powstawanie przeciągów. Przeciąg jest nie tylko przyczyną skarg i dyskomfortu pracowników, ale także źródłem kosztów. Jeżeli między drzwiami a framugą występuje szczelina 3 mm, przepuszcza ona tyle powietrza, co otwór w ścianie o wymiarach cegły. W budynku, w którym nie występują przeciągi systemy ogrzewania i chłodzenia pracują z mniejszym obciążeniem, więc rachunki za energię są niższe. Usunięcie nieszczelności jest tanim i skutecznym sposobem oszczędzania energii i poprawy komfortu cieplnego w budynku.

 Wyeliminuj nadmierne ogrzewanie
 

Przed zainstalowaniem urządzeń chłodzących określ, skąd pochodzi nadmiar ciepła – są to najczęściej promienie słoneczne, urządzenia, źródła światła, lodówki. Można rozważyć zasłonięcie okien od strony zewnętrznej lub zastosowanie specjalnej folii odbijającej ciepło i chroniącej przed jego wnikaniem do budynku. Można też od wewnątrz zastosować żaluzje ustawione tak, aby kierowały promienie słoneczne na sufit i nie wpuszczały nadmiaru ciepła.

Zgodnie z ogólną zasadą, im większa efektywność energetyczna urządzenia, tym mniej ciepła ono wytwarza. Dlatego też instalacja oświetlenia energooszczędnego i praca urządzeń w trybie energooszczędnym zmniejszają koszty chłodzenia.

Stosuj naturalne sposoby wentylacji i chłodzenia w porze nocnej
 

Aby zmaksymalizować oszczędności energii warto korzystać z dopływu świeżego powietrza i utrzymania temperatury w naturalny sposób.

Naturalna wentylacja polega na przepływie powietrza przez okna, najlepiej otwarte po przeciwległych stronach pomieszczenia lub budynku. Może też ona polegać na wymianie gorącego powietrza na chłodniejsze, zasysane przez otwory wentylacyjne z niższego poziomu. Wykorzystanie naturalnej wentylacji jest najprostszym i najbardziej skutecznym sposobem na osiągnięcie dużych oszczędności.

Chłodzenie w porze nocnej polega na usunięciu z budynku nagromadzonego w ciągu dnia ciepła poprzez przepływ zimniejszego powietrza. Ochłodzenie przegród budynku spowoduje, że następnego dnia będą one w stanie pochłonąć więcej ciepła, dzięki czemu temperatura powietrza w pomieszczeniach będzie niższa.

Takie bezpłatne chłodzenie budynku zmniejsza zużycie energii przez mechaniczne systemy chłodzenia, wentylacji lub klimatyzacji, co prowadzi do oszczędności na kosztach ich pracy.

Należy unikać równoczesnego ogrzewania i chłodzenia pomieszczeń
 

Równoczesne ogrzewanie i chłodzenie pomieszczeń jest częstym zjawiskiem, które powoduje duże straty finansowe. Dlatego też należy ustawić „strefę nieczułości” obejmującą zakres ok. 4-5°C, w której nie będzie się włączało ani ogrzewanie, ani chłodzenie. Można na przykład zapewnić, aby ogrzewanie włączało się tylko wtedy, gdy temperatura spadnie poniżej 19°C, a system chłodzenia tylko wtedy, gdy temperatura wzrośnie powyżej 24°C. Uniemożliwi to równoczesną przeciwstawną pracę tych systemów. Pozwoli to zaoszczędzić do 20% zużycia energii na potrzeby ogrzewania i chłodzenia.
 

Diagram of 'dead band'control indicating recommended temperatures

Temperatura musi być dostosowana do wykonywanych czynności
 

Zmniejszenie temperatury na termostacie o 1°C może obniżyć koszty ogrzewania o około 8%. W przypadku klimatyzacji zmiana temperatury o 1°C daje oszczędność rzędu 2-4%. Typowe ustawienie powinny być następujące:

• biura 20°C,
   
• warsztaty 16°C,
   
• magazyny 10-12°C.
   

Może być tak, że w poszczególnych pomieszczeniach w Twoim miejscu pracy wymagane są różne temperatury. Jeśli to możliwe, w takiej sytuacji należy zainstalować zawory termostatyczne regulujące pracę grzejników w pomieszczeniach. Należy zapewnić prawidłowe działanie zaworów, umieszczając je w miejscach, gdzie nie występuje przeciąg ani bezpośrednie nasłonecznienie, a także w pewnej odległości od źródeł ciepła i chłodzenia. Można też rozważyć podział budynku na oddzielne strefy, w których ogrzewanie lub chłodzenie będzie działać w odpowiednim czasie i zapewniać właściwą temperaturę w zależności od potrzeb użytkowników.

Nie ma potrzeby nadmiernie obniżać temperatury w serwerowni – nowoczesny sprzęt informatyczny, w tym serwery mogą zwykle bezpiecznie pracować w temperaturze do 27°C.
 

Włączaj systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji tylko wtedy, gdy to konieczne
 

Czy systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji pracują tylko wtedy, gdy jest to potrzebne, czy również wtedy, gdy w budynku nikogo nie ma? Ogrzewanie lub chłodzenie pustych pomieszczeń powoduje niepotrzebne zużywanie się instalacji i znacznie zwiększa koszty energii. Budynek zatrzymuje ciepło przez około godzinę po wyłączeniu ogrzewania, więc należy je wyłączać z wyprzedzeniem, przed wyjściem pracowników.

Korzystaj z prostych wyłączników czasowych lub tygodniowych programatorów czasowych, aby urządzenia włączały się i wyłączały automatycznie. Dzięki temu nikt nie zapomni ich wyłączyć. W ustawieniach należy uwzględnić dni wolne od pracy. Upewnij się, że ustawienia czasu są sprawdzane co najmniej raz w miesiącu (lub częściej), aby były prawidłowe.

Wiele systemów działa niesprawnie, gdyż ich ustawienia zmieniane są na krótki okres, o czym się potem zapomina. Najlepiej więc mieć jedną wyznaczoną osobę, która kontroluje system ogrzewania. Ponadto nie należy polegać na osobach trzecich, jeśli chodzi o programowanie czasu pracy instalacji - w razie konieczności sam poproś o instrukcję, jak to się robi.

Regularnie przeprowadzaj konserwację
 

Regularna konserwacja systemów ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji jest ważna dla zapewnienia ich skutecznego działania. Niewystarczająca konserwacja może zwiększyć koszty eksploatacji, gdyż instalacja musi wykonać większą pracę, aby ochłodzić lub nagrzać pomieszczenie do wymaganej temperatury. Regularne czyszczenie filtrów i wentylatorów układu klimatyzacji może zwiększyć jego sprawność nawet o 30%, a także wydłużyć żywotność urządzeń.

Stosuj nowoczesne urządzenia
 

Remontując lub instalując nowe systemy ogrzewania, wentylacji lub klimatyzacji opłaca się wybrać najbardziej energooszczędny system i dostosować go do swoich wymagań. Oszczędności na bieżących kosztach eksploatacji mogą wkrótce przewyższyć koszty instalacji: im bardziej energooszczędny system, tym mniej kosztowne będzie jego utrzymanie.

W zależności od stopnia złożoności systemu, warto zasięgnąć fachowej porady w tej dziedzinie, zwłaszcza w przypadku wymiany i projektowania całego systemu od nowa. Inteligentne zakupy / Finansowanie projektów: środki na działania energooszczędne dla małych i średnich przedsiębiorstw / Finansowanie projektów: środki na działania energooszczędne dla nowopowstających firm .