Największa szansa na radykalne zmniejszenie zużycia energii w biurze pojawia się w przypadku przeprowadzki do nowych pomieszczeń.
Wprowadzenie
Wybór biura przyjaznego dla środowiska pozwala ograniczyć negatywny wpływ na nie, obniżyć rachunki za energię i poprawić warunki pracy. Znalezienie takiego nowego biura lub zapewnienie wymaganego poziomu ochrony środowiska w obecnej siedzibie może być trudne.
Teoretycznie nowe budynki zbudowane zgodnie z najnowszymi normami mogą wydawać się bardzo oszczędne, ale w rzeczywistości mogą zużywać nawet więcej energii niż starsze budynki. Ogólnie rzecz biorąc „zielone” budynki wykazują niższe koszty utrzymania dzięki bardziej oszczędnemu wykorzystaniu energii i wody. Uważnie przeanalizuj wszystkie oferty i zadaj właściwe pytania, aby wybrać jak najlepsze miejsce do przeniesienia siedziby firmy.
Podstawowe zalecenia
Poniżej wskazano cztery główne kwestie do uwzględnienia przy wyborze nowego biura:
- Koncentrowanie się na oszczędzaniu energii: należy brać pod uwagę dobrze zaprojektowane budynki pasywne, wykorzystujące możliwości zmniejszenia zużycia energii, takie jak: lepsze wykorzystanie światła dziennego, aby ograniczyć sztuczne oświetlenie, lepsza izolacja zmniejszająca straty ciepła oraz osłona przed działaniem promieni słonecznych latem, aby ograniczyć chłodzenie.
- Bierz pod uwagę systemy certyfikacji: są to dobre wyznaczniki właściwości środowiskowych budynku. W dalszej części przedstawiono przykłady systemów certyfikacji. Budynki oznaczone jako przyjazne dla środowiska są zazwyczaj energooszczędne i zapewniają dodatkowe korzyści, takie jak lepsze warunki pracy i wyższa wydajność pracowników.
- Porozmawiaj z właścicielami i innymi użytkownikami budynku: zdobądź informacje o budynku, takie jak wskazówki dla użytkowników, dane o zużyciu energii, strategie oszczędzania energii i przyjęte cele w tym zakresie; rozważ zawarcie umowy określającej ekologiczne wyniki budynku.
- Dostosuj zakupy do potrzeb: po wyborze biura i podpisaniu umowy najmu można ograniczyć oddziaływanie na środowisko kupując energooszczędne urządzenia biurowe.
W dalszej części przedstawiono praktyczne wskazówki, jak wybrać nowe biuro przyjazne dla środowiska.
Dodatkowe informacje
Upewnij się, że nowy budynek posiada funkcje oszczędzania energii – wykorzystaj listę poniżej. Jeżeli nie masz pewności, zapytaj zarządcę budynku.
- Ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja: czy systemy ogrzewania i chłodzenia są energooszczędne? Czy pomieszczenia można chłodzić metodą wietrzenia? Jeżeli istnieje mechaniczna wentylacja, czy ma ona system odzysku ciepła i jakiego rodzaju. Więcej informacji można znaleźć w rozdziale Oszczędzanie na ogrzewaniu i chłodzeniu.
- Systemy sterowania: spytaj o systemy sterowania ogrzewaniem, chłodzeniem i wentylacją. Upewnij się, że zaprogramowane godziny ich pracy są dostosowane do potrzeb Twojej firmy. Jeżeli możesz regulować temperaturę i wentylację na swoim piętrze, upewnij się, że przełączniki i panele sterujące są zrozumiałe i proste w obsłudze. W przeciwnym wypadku poproś zarządcę obiektu o pomoc i wyjaśnienia. Więcej informacji można znaleźć w rozdziale Oszczędzanie na ogrzewaniu i chłodzeniu.
- Oświetlenie: wybieraj pomieszczenia biurowe z dużą ilością światła dziennego, aby zmniejszyć potrzebę wprowadzenia sztucznego oświetlenia. Zapytaj, czy istnieje automatyczne sterowanie oświetleniem, takie jak czujniki ruchu i światła dziennego. Sprawdź rodzaj oświetlenia - czy są to lampy LED lub świetlówki CFL. Energooszczędne oświetlenie zmniejsza również nadmiar ciepła i potrzebę dodatkowego chłodzenia. Więcej informacji można znaleźć w rozdziale Oszczędzanie na oświetleniu.
- Izolacja termiczna: zapytaj czy poddasze, strop podwieszany i ściany są dobrze izolowane. Dobra izolacja poddaszy i stropów podwieszanych powinna mieć 25-30 cm grubości, co pozwala zmniejszyć straty ciepła nawet o 40%. Sprawdź, czy drzwi i okna są szczelne i czy nie ma przeciągów. Więcej informacji można znaleźć w rozdziale Oszczędzanie na ogrzewaniu i chłodzeniu.
- Szyby okienne: sprawdź, czy wszystkie okna mają podwójne lub potrójne szyby i czy ramy są w dobrym stanie. Wybieraj pomieszczenia od południowej strony budynku, aby ciepło słoneczne ogrzewało pomieszczenia zimą. Upewnij się, że okna posiadają lub mogą zostać wyposażone w zewnętrzne żaluzje lub rolety wewnętrzne chroniące przed nadmiarem ciepła i oślepiającym słońcem latem. Dowiedz się, czy okna mają specjalną folię zmniejszająca straty ciepła. Więcej informacji można znaleźć w rozdziale Oszczędzanie na oświetleniu.
- Oszczędzanie wody: oszczędzające wodę baterie kranowe i perlatory to tanie, dostępne w większości sklepów z wyposażeniem wnętrz, urządzenia oszczędzające wodę. Niektóre budynki mogą mieć systemy recyklingu „wody szarej” (z umywalek i natrysków) lub systemy zbierania deszczówki z przeznaczeniem do spłukiwania toalet.
Porozmawiaj z właścicielami i innymi użytkownikami budynku
Zdobądź informacje o funkcjonowaniu budynku i Twojej roli w tym zakresie. Budynki zazwyczaj posiadają „instrukcje dla użytkowników” lub spisy wyposażenia zawierające również informacje o zainstalowanych urządzeniach, systemach i sposobie ich działania. Są to często informacje czysto techniczne, ale mogą też istnieć „wskazówki dla użytkowników” skierowane do wszystkich pracowników, dotyczące systemów sterowania i przyjętych celów, napisane w bardziej przystępny sposób. Jeżeli takie dokumenty nie są dostępne, należy porozmawiać z zarządcą budynku, wyjaśnić sposoby działania takich systemów i poprosić o dane o zużyciu energii z liczników i podliczników.
Zapytaj też, czy były prowadzone oceny oddziaływania na środowisko lub audyty energetyczne budynku oraz czy w przyszłości planowane są dalsze usprawnienia. Zachęć właścicieli budynku do okresowego omawiania kwestii energetycznych z użytkownikami. Oceny budynku przez użytkowników to ankiety prowadzone przez niektórych właścicieli lub projektantów budynków wskazujące, co w budynku działa dobrze, a co źle i jak można to poprawić. Zapytaj, czy były one lub będą prowadzone w budynku i czy są dostępne wyniki takich ocen.
Można rozważyć zawarcie umowy najmu uwzględniającej wyniki ekologiczne budynku lub podpisanie oddzielnego porozumienia w tej sprawie, określając obowiązki stron w tym zakresie i możliwe usprawnienia. Pozwoli to obu stronom zrozumieć wzajemne cele środowiskowe, określić możliwości i sposoby współpracy.
Uwzględnianie systemów certyfikacji
Poniżej przedstawiono listę wybranych systemów certyfikacji, które mogą być wskaźnikami ekologiczności budynku. Systemy BREEAM i LEED są najbardziej rozpowszechnione w różnych krajach i mają największe możliwości wdrożenia na świecie.
Jeżeli systemy potwierdzają spełnienie standardów ochrony środowiska i komfortu użytkowników, może to przynieść dodatkowe korzyści firmie, np. znacząco poprawić poziom satysfakcji pracowników, wydajność i jakość pracy. Oceny budynków, takie jak świadectwa efektywności energetycznej, nie gwarantują jednak energooszczędnej eksploatacji, więc należy uzyskać dodatkowe informacje o budynku.
Świadectwo efektywności energetycznej
Niektóre nowobudowane, sprzedawane lub wynajmowane budynki muszą mieć świadectwo charakterystyki energetycznej budynku (ang. Energy Performance Certificate – EPC). W związku z przepisami UE, w różnych krajach wymagane są różne świadectwa. Teoretyczna efektywność energetyczna budynku jest oceniana w skali od A do G, przy czym A jest najlepsza. Chociaż świadectwo efektywności energetycznej jest dobrym wskaźnikiem możliwości budynku w zakresie oszczędzania energii, to nie jest gwarancją oszczędności energii.
Metoda oceny BREEAM - Building Research Establishment Environmental Assessment Method
BREEAM jest najczęściej stosowaną w różnych krajach metodą oceny przyjazności budynku dla środowiska. System ten uwzględnia szereg kryteriów takich jak transport i materiały użyte do budowy, komfort użytkowników, poziom zużycia energii i emisji. System ma zastosowanie do różnych form użytkowania budynków. Możliwe oceny do uzyskania w systemie: dostateczna, dobra, bardzo dobra, wyróżniająca, wzorowa. Więcej informacji na temat systemu BREEAM można znaleźć pod adresem: http://www.breeam.com/
System certyfikacji “LEED - Leadership in Energy & Environmental Design”
LEED to międzynarodowy system oceny stosowany do sposobu zaprojektowania i konstrukcji budynku, jego wnętrza, sposobu funkcjonowania i wymaganych czynności konserwacyjnych. Ocena ta nie ma tak szerokiego zakresu, jak w systemie BREEAM. Obejmuje ona jednak oszczędne wykorzystanie surowców, poziom emisji gazów cieplarnianych i transport związany z budową. Możliwe oceny do uzyskania w systemie: dostateczna, srebrna, złota, platynowa. Więcej informacji na temat systemu LEED można znaleźć pod adresem: http://www.usgbc.org/leed
System oceny SKA
SKA to międzynarodowy system oceny prac na etapie wykańczania budynku. Ocenia się osiem kategorii: energia i CO2, materiały, zanieczyszczenie, realizacja projektu, transport, odpady, woda, wpływ na zdrowie pracowników. Możliwe oceny do uzyskania w systemie: brązowa, srebrna, złota. Więcej informacji na temat systemu SKA można znaleźć pod adresem: http://www.rics.org/uk/knowledge/ska-rating-/
Zakupy
Po wyborze biura i podpisaniu umowy najmu można dodatkowo ograniczyć oddziaływanie na środowisko poprzez zakup odpowiednich urządzeń.
Przy zakupie nowego sprzętu opracuj plan uwzględniający faktyczne potrzeby i kupuj urządzenia energooszczędne. Wybieraj nowsze urządzenia, gdyż są one bardziej energooszczędne niż starsze modele. Wybieraj też urządzenia wielofunkcyjne, takie jak drukarki/kserokopiarki/skanery w jednym.
W ramach programu ENERGY STAR istnieje kalkulator oszczędności energii na eksploatacji urządzeń biurowych. Można go wykorzystać do oszacowania zużycia energii i kosztów eksploatacji sprzętu, a także możliwych oszczędności na wymianie urządzeń takich jak laptopy, komputery stacjonarne lub drukarki. Kalkulator oszczędności na eksploatacji urządzeń biurowych ENERGY STAR
Sprawdź możliwości zakupu używanych sprzętów biurowych, co może zaoszczędzić pieniądze i surowce. Rozważ na przykład zakup używanych krzeseł i biurek, zwłaszcza w mniejszych biurach, gdzie nie dokonuje się dużych zakupów hurtowych.
Więcej informacji na temat zakupu energooszczędnych urządzeń biurowych można znaleźć w rozdziale Oszczędzanie na eksploatacji sprzętu informatycznego i urządzeń biurowych