Systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji (ang. HVAC) zazwyczaj odpowiadają za ponad 40% zużycia energii w pomieszczeniach biurowych oraz za znaczną część zużycia energii w innych obiektach. Systemy te stanowią jeden z najważnieszych obszarów wdrażania działań energooszczędnych.
Wprowadzenie
Systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji służą do regulacji temperatury, wilgotności i jakości powietrza w budynkach, co ma na celu zapewnienie komfortowych warunków pracy dla ludzi i urządzeń.
Pracownik najczęściej nie ma możliwości decydowania o wymianie istniejącego systemu ogrzewania lub chłodzenia na system energooszczędny. Istnieje jednak wiele sposobów zmniejszenia zużycia energii przez systemy ogrzewania i chłodzenia w budynkach poprzez zmianę naszych nawyków.
Podstawowe zalecenia
- Dowiedz się, kto odpowiada za systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji: umożliwi to zgłaszanie wszelkich wniosków lub problemów właściwej osobie, aby jak najszybciej można je było rozwiązać. Pozwoli to również zrozumieć sposób działania tych systemów w poszczególnych pomieszczeniach.
- Zgłaszaj wszelkie problemy: należy zgłaszać wszelkie problemy, takie jak zawilgocenia lub widoczne nieszczelności w ścianach, podłogach, dachach, oknach lub drzwiach budynku.
- Zmniejsz wpływ promieni słonecznych: jeżeli siedzisz przy oknie i jest ci za gorąco, zmień kąt ustawienia żaluzji, aby promienie słoneczne nie padały na twoje biurko, ale na sufit i ściany. Żaluzje lub zasłony należy zasuwać na noc, aby w lecie wcześnie rano pomieszczenie nie nagrzewało się, a w zimie nie traciło ciepła.
- Zanim otworzysz okno, wyłącz ogrzewanie: jeżeli jest ci za gorąco, najpierw sprawdź, czy jest włączone ogrzewanie, a jeżeli tak, to czy można je wyłączyć. Dopiero potem otwieraj okno. Jeśli ogrzewanie jest włączone otwarcie okna spowoduje, że system grzewczy będzie pracować z jeszcze większą intensywnością.
- Korzystaj z naturalnej wentylacji i chłodzenia: zanim włączysz klimatyzację sprawdź, czy komfortowej temperatury nie można uzyskać po prostu przez otwarcie okien w pomieszczeniu. Jeżeli nie daje to komfortowej temperatury, zamknij okna i włącz klimatyzację. Klimatyzacja nigdy nie powinna być włączona przy otwartych oknach.
- Ubieraj się odpowiednio: nie oczekuj, że przez cały rok będzie można pracować w takiej samej odzieży. W biurach często występuje różnica temperatur między zimą a latem – zwykle wynosi ona 3°C.
- Nie reguluj ustawień temperatury samodzielnie: sam nie zmieniaj ustawień centralnego ogrzewania ani chłodzenia, chyba że uzyskałeś na to zgodę i potrafisz to robić. Jeśli wystąpi jakiś problem, zgłoś to.
- Unikaj używania przenośnych grzejników i wentylatorów: bez pozwolenia nie przynoś do biura żadnych grzejników ani wentylatorów. Takie urządzenia często mogą zagrażać bezpieczeństwu. Nie wolno ich zostawiać bez nadzoru ani podłączać do przedłużacza. Jeśli czujesz, że jest za gorąco lub za zimno - najpierw to zgłoś.
Dodatkowe informacje
Poprawa szczelności zewnętrznych przegród budynku
Brak starannej konserwacji zewnętrznych przegród budynku może prowadzić do wzrostu kosztów ogrzewania lub chłodzenia, gdyż budynek staje się nieszczelny. Nieszczelności mogą powodować powstawanie przeciągów. Są one nie tylko źródłem dyskomfortu i skarg pracowników, ale także wyższych rachunków za energię. Jeżeli między drzwiami a framugą występuje szczelina 3 mm, przepuszcza ona tyle powietrza, co otwór w ścianie o wymiarach cegły. W budynku, w którym nie występują przeciągi, systemy ogrzewania i chłodzenia pracują z mniejszym obciążeniem, więc rachunki za energię są niższe.
Nie należy oczekiwać, że osoby odpowiedzialne za ogrzewanie/chłodzenie wiedzą o istnieniu przeciągów lub nieszczelności w budynku, więc w każdym przypadku trzeba takie sytuacje zgłaszać.
Obniżenie zbyt wysokiej temperatury
Przed włączeniem urządzeń chłodzących należy upewnić się, że wyeliminowano źródła nadmiernego nagrzewania pomieszczeń: działanie promieni słonecznych oraz pracę urządzeń, źródeł światła i lodówek. Najłatwiej ograniczyć wpływ promieni słonecznych poprzez ustawienie żaluzji tak, aby kierowały te promienie na sufit lub ściany. Jeżeli w oknach nie ma żaluzji ani specjalnej folii lub szkła odbijającego ciepło, należy poinformować o tym odpowiednie osoby. Jeżeli masz jakiś wpływ na zakup produktów do biura, bierz pod uwagę ich efektywność energetyczną - im jest ona większa, tym tańsza będzie ich długoterminowa eksploatacja.
Nie otwieraj okien przy włączonym ogrzewaniu
Jeżeli ogrzewanie jest włączone i jest ci za ciepło, może to oznaczać, że na termostacie ustawiono zbyt wysoką temperaturę. Jeśli w takiej sytuacji otworzysz okno, aby zrobiło się chłodniej, system ogrzewania będzie musiał pracować jeszcze mocniej, aby utrzymać temperaturę ustawioną na termostacie. Spowoduje to większe zużycie energii i większe koszty. Zamiast otwierać okno, poinformuj więc właściwą osobę, że należy zmniejszyć ustawioną temperaturę. Warto też przypomnieć takiej osobie o zalecanych ustawieniach temperatury na termostacie. Typowe ustawienie powinny być następujące:
- biura 20°C,
- warsztaty 16°C,
- magazyny 10-12°C.
Zmniejszenie temperatury na termostacie o 1°C może obniżyć koszty ogrzewania o około 8%. W przypadku klimatyzacji zmiana temperatury o 1°C daje oszczędność rzędu 2-4%.
Naturalne chłodzenie i wentylacja
Zanim poprosisz o włączenie klimatyzacji dowiedz się, czy można otworzyć okna po przeciwległych stronach budynku, aby naturalny przepływ powietrza obniżył temperaturę wewnątrz. Takie bezpłatne chłodzenie budynku zmniejsza zużycie energii, a tym samym daje znaczne oszczędności.
Dlaczego należy właściwie się ubierać
Jak już wspomniano powyżej, zbyt intensywne ogrzewanie lub chłodzenie znacząco zwiększa koszty energii. Dlatego też, jeśli nie ubierasz się odpowiednio, zużycie energii zwiększa się wyłącznie w celu zapewnienia komfortu. Właściwe ubieranie się pozwala uniknąć niepotrzebnego zużycia energii.
Sterowanie systemami ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji
Systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji mogą być sterowane automatycznie. Mogą być wyposażone w zegar sterujący ich włączaniem i wyłączaniem o określonych godzinach, a także zaprogramowane na utrzymanie określonej temperatury. Skontaktuj się z odpowiednimi pracownikami, aby upewnić się, że ustawienia czasu są odpowiednie do wymagań.
Jeśli ustawienia termostatu można regulować np. poprzez zwiększenie temperatury, przy której włącza się system chłodzący, to prawdopodobnie nie będziesz wiedział, jak dostosować ustawienia systemu ogrzewania. Może to spowodować jednoczesną pracę systemu ogrzewania i systemu chłodzenia. Dlatego też należy zapewnić „strefę nieczułości” obejmującą zakres ok. 4-5°C, w której nie będzie się włączało ani ogrzewanie, ani chłodzenie – jeżeli temperatura będzie się mieścić między zadanymi wartościami. Wykres poniżej przedstawia „strefę nieczułości” obejmującą zakres 5°C: od 19°C do 24°C.
Jeśli zauważysz, że systemy ogrzewania, wentylacji lub klimatyzacji włączają się o niewłaściwych godzinach lub są ustawione na nieprawidłowe temperatury, poinformuj o tym osobę, która jest za nie odpowiedzialna.
„Strefa nieczułości” w systemie sterowania, wskazująca zalecane temperatury
Przenośne grzejniki
Jeżeli cały czas jest Ci zimno, a ustawienia systemu ogrzewania są poprawne oznacza to, że system źle działa albo istnieje problem z zewnętrznymi przegrodami budynku. Spytaj osobę odpowiedzialną za ogrzewanie/chłodzenie, czy można zmniejszyć prędkość przepływu powietrza w pomieszczeniach. Często jest ona za duża co powoduje, że siedzący w pobliżu pracownicy odczuwają przeciąg.
Jeżeli naprawa nie jest możliwa warto zapytać, czy istnieje jakaś metoda sterowania ogrzewaniem w Twojej części biura (na przykład zawory termostatyczne).
Problem z przenośnymi grzejnikami polega na tym, że mogą one mieć wpływ na ogólne sterowanie temperaturą w miejscu, które starasz się ogrzać lub ochłodzić. Takie urządzenia często mogą też zagrażać bezpieczeństwu. Nie wolno ich zostawiać bez nadzoru ani podłączać do przedłużacza.
